อากาศร้อน ทำให้คิดถึงโรคติดต่อที่สำคัญที่มักจะมาคู่กัน ... โรคพิษสุนัขบ้า นั่นเอง คนส่วนใหญ่มักจะเข้าใจว่าเป็นโรคที่แพร่ระบาดในฤดูร้อน หรืออากาศร้อนทำให้สุนัขบ้า แต่ความจริงแล้วโรคนี้มีการติดต่อกันได้ตลอดทั้งปี แต่พบมากในช่วงหน้าหนาวค่ะ เนื่องจากเป็นฤดูผสมพันธุ์ของสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมหลายชนิด จึงเกิดการต่อสู้แย่งชิงตัวเมียและป้องกันอาณาเขต ทำให้เกิดบาดแผลและเกิดการติดเชื้อพิษสุนัขบ้าขึ้น และนำไปสู่การแพร่ระบาดสู่คนและสัตว์ในฤดูร้อนตามมา เพื่อให้เราได้ความรู้จักกับเจ้าโรคพิษสุนัขบ้า หรือโรคกลัวน้ำให้มากขึ้น ดังต่อไปนี้
สาเหตุ โรคนี้เกิดจากเชื้อไวรัสที่ชื่อว่า Rabies มีหน้าตาคล้ายกระสุนปืน ไวรัสชนิดนี้ชอบอาศัยในระบบประสาท
อาการ อาการที่พบจึงเป็นความผิดปกติของระบบประสาท เช่น ในคนก็มีอาการทางจิต ถ้าเป็นสัตว์ก็พฤติกรรมเปลี่ยน เป็นต้น จากนั้นจะมีการปล่อยเชื้อออกมากับน้ำลายเป็นระยะๆ เมื่อมีอาการเกิดขึ้นแล้วมักจะเสียชีวิตทุกราย เราจะทราบได้อย่างไรว่าสัตว์เลี้ยงที่น่ารักของเรา กลายเป็นบ้าขึ้นมาแล้ว ก็ต้องสังเกตอาการภายใน10วันหลังจากที่สัตว์เลี้ยงกลับมาจากการหนีเที่ยว โดยเฉพาะหากมีบาดแผลกลับมาด้วย โดย 2-3 วันแรกพฤติกรรมจะเปลี่ยนไป เช่นจากน้องหมาขี้อ้อน กลายเป็นปลีกตัว ขี้หงุดหงิด หรือน้องเหมียวที่ชอบอยู่ตามลำพัง กลายเป็นมาคลอเคลียมากขึ้น ม่านตาขยายกว้าง ไม่ตอบสนองต่อแสง ซึม และเบื่ออาหาร แบบนี้เรียกว่าระยะเริ่มแรกค่ะ จากนั้นเข้าสู่ระยะที่สอง คือระยะตื่นเต้น สัตว์จะกระวนกระวาย ไม่อยู่นิ่ง กัดแทะทุกอย่าง เห่าหอนแปลกๆ เสียงเปลี่ยน จนถึงชักกระตุก ตัวแข็ง และระยะสุดท้ายจะมีอาการลิ้นห้อย กลืนน้ำและอาหารไม่ได้ อ่อนเปลี้ย เป็นอัมพาตและตายในที่สุด อาการที่กล้ามเนื้อลิ้นและคอเป็นอัมพาตนี่เอง ทำให้คนหรือสัตว์ที่เป็นโรค ดื่มน้ำไม่ได้หรือดื่มแล้วสำลักจึงทำให้มีอีกชื่อว่า โรคกลัวน้ำ
การติดต่อ การติดต่อนั้นเกิดจากการได้รับน้ำลายที่มีเชื้อโดยการกัดหรือเลียแผลที่เกิดจากการกัดหรือข่วน หรือมีน้ำลายเข้าทางเยื่อบุผิวหนังอ่อน เช่น เยื่อบุตา ปาก จมูก เป็นต้น ไม่มีรายงานพบการติดต่อโดยการกิน ส่วนทางการหายใจสามารถติดต่อได้ถ้าอยู่ในบริเวณที่มีเชื้อล่องลอยในอากาศมากๆ เช่น ในถ้ำค้างคาว เป็นต้น ดังนั้นโอกาสที่จะติดโดยวิธีนี้มีน้อยมากๆค่ะ นอกจากสุนัขแล้วสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมทุกชนิดสามารถเป็นพาหะได้ เช่น แมว หนู โค กระบือ ค้างคาว ลิง กระรอก กระต่าย ฯลฯ
การปฏิบัติตัวเมื่อถูกสุนัขกัด สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมทุกชนิดสามารถเป็นพาหะได้ดังนั้นหากถูกสัตว์ต้องสงสัยกัดหรือทำให้มีบาดแผล ควรล้างแผลด้วยน้ำสะอาดและสบู่เพื่อฆ่าเชื้อโรคทันที เนื่องจากเชื้อจะยังคงอยู่บริเวณบาดแผลซักระยะหนึ่งเพื่อแบ่งตัวเพิ่มจำนวน ก่อนจะเดินทางไประบบประสาทต่อไป และไปฉีดวัคซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้าโดยเร็วที่สุด
การป้องกัน โรคพิษสุนัขบ้าจัดเป็นโรคติดต่อร้ายแรงที่ยังคงมีการระบาดในประเทศไทย ดังนั้นการป้องกันคงจะเป็นทางออกที่ดีที่สุด ซึ่งทำไม่ยากเลยเพียงนำสัตว์เลี้ยงของเราไปฉีดวัคซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้าให้ครบตามกำหนด โดยครั้งแรกฉีดต่อเนื่อง 2 เข็มเพื่อสร้างภูมิคุ้มกันให้สูงพอที่จะคุ้มกันโรคได้ จากนั้นกระตุ้นภูมิคุ้มกันปีละ 1 ครั้ง เพียงเท่านี้สัตว์เลี้ยงของเราก็จะเป็นสัตว์เลี้ยงที่แสนน่ารักตลอดไปค่ะ
ที่มา : thonglorpet.comภาพประกอบ : อินเตอร์เน็ต