บทความพิเศษสนับสนุนบทความโดย โรงพยาบาลสัตว์ เอ็น.พี.
โรคจิตเสื่อม (Dementia) หรือโรคสมองเสื่อมในสุนัขสูงอายุ (Senile dysfunction) หรือ การสูญเสียการรับรู้ (Cognitive dysfunction) เป็นภาวะเสื่อมตามปกติในสุนัขสูงวัย ซึ่งพบได้ในบางราย โดยสรุปโรคนี้เกิดเนื่องจากการรับรู้ของสมองเสื่อมจากอายุการวินิจฉัยโรคนี้มักดูจากอาการของพฤติกรรมที่จะเปลี่ยนไปจากปกติ ซึ่งมีจุดสังเกตได้อย่างน้อย 2 อย่างคือสุนัขมีปฏิสัมพันธ์กับเจ้าของลดลง เช่น ไม่สนใจที่จะต้อนรับเจ้าของหรือแสดงอาการดีใจเมื่อพบเจ้าของมีอาการคันมากกว่าปกติ เช่น เกาบ่อยๆ เชื่องช้าขึ้น เช่น ตอบสนองต่อคำสั่งช้ากว่าเดิมช่วงเวลาการหลับและตื่นผิดไปจากปกติ ไม่ตอบสนองต่อสิ่งเร้าที่เคยเป็นสุนัขแก่ที่เป็นโรคสมองเสื่อมอาจ เห่ามากกว่าปกติ เดินไม่มีจุดหมา นอนทั้งวันไม่สนใจเจ้าของ ปัสสาวะอุจจาระผิดไปจากปกติ
เจ้าของสุนัขมักพาสุนัขมาด้วยอาการสุนัขไม่ยอมหลับนอน เดินเปะปะตอนกลางคืนหรือเวลาปกติที่เป็นเวลานอน ไม่สนใจเจ้าของและคำสั่งของเจ้าของ อาการสมองเสื่อมแบบนี้อาจมีอาการชัก และอาการทางประสาทอย่างอื่นให้เห็นในบางราย พบได้ในสุนัขทุกเพศและพันธุ์ที่มีอายุ 10 ปีขึ้นไป อาการจะเป็นมากขึ้นเรื่อยๆ ส่วนสาเหตุยังไม่ทราบอาการที่แสดงออกอาจรบกวนเจ้าของและเพื่อบ้าน เช่น เห่าทั้งคืน เดินไม่รู้จุดหมาย ไม่ยินดียินร้ายกับเจ้าของ และปัสสาวะไม่เป็นที่เป็นทางนอกจากอายุแล้ว สาเหตุที่ทำให้การรับรู้ทางสมองของสุนัขเสื่อมอาจมาจากเนื้องอกของสมองและไขสันหลัง (Tumor of brain and spinal cord)มีน้ำในสมอง (Hydrocephalus)เยื่อหุ้มสมองอักเสบ (Meningoencephalitis)ความดันโลหิตสูง (Hypertension)โรคหัวใจล้มเหลว (Heart failure)ไตวาย (Kidney failure)ติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะ (Urinary infection)กระดูกสันหลังช่วงเอวงอกหรือกดทับเส้นประสาท (Lumbosacral disease)โรคของต่อมไร้ท่อ (Endocrine dysfunction) เช่น ไทรอยด์ต่ำ หรือ ฮอร์โมนจากต่อมหมวกไตสูงกว่าปกติ
การวินิจฉัย การวินิจฉัยเพื่อแยกโรคนี้ออกจากโรคทางประสาทอื่น ๆ อาศัยการตรวจทางระบบประสาท (Neurological examination)ตรวจนับเม็ดเลือด (CBC)ตรวจค่าเคมีในเลือด (Blood chemistry)ตรวจปัสสาวะ (Urinalysis)เพาะเชื้อจากปัสสาวะ (Urine culture and sensitivity test)ตรวจการทำงานของต่อมไร้ท่อ (Endocrine testing) โดยตรวจคอร์ติซอลและไทรอยด์เจาะน้ำไขสันหลังตรวจ (CSF analysis)ฉายภาพรังสีช่องอก
การรักษาการรักษาอาศัย การรักษาโรคที่เป็นสาเหตุในกรณีที่ทราบ ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการออกกำลังกาย ออกกำลังกายเฉพาะตามที่สัตวแพทย์สั่งให้ยาเพื่อปรับเปลี่ยนพฤติกรรม ซึ่งจะกินเวลาอย่างน้อย 2 เดือนจึงจะเห็นผล
การดูแล ให้ยาตามที่สัตวแพทย์สั่งตามเวลาที่กำหนด สังเกตอาการผิดปกติของสุนัขที่แสดงออกแล้วแจ้งให้สัตวแพทย์ทราบว่าดีขึ้นหรือแย่ลงถ้าสุนัขทุกข์ทรมานจากโรคสมองเสื่อมมาก ต้องระวังไม่ให้สุนัขออกนอกบ้านเพราะจะกลับไม่ถูก ใส่กระพรวนหรือกระดิ่งเพื่อให้ทราบว่าสุนัขอยู่ที่ไหน
ที่มา : Dr. John McDonnell และ petnews2005.comภาพประกอบ : อินเตอรืเน้ต